آیا ما فقط از 10 درصد توان مغز خود استفاده می کنیم؟
به گزارش نهایت علم، این که «ما فقط از 10 درصد ظرفیت مغز خود استفاده می کنیم» از باورهای فرهنگی پرطرفدار در حوزه علوم اعصاب و روانشناسی است که به شکل گسترده رواج یافته است.
به گزارش نهایت علم به نقل از خبر آنلاین، به نقل از یورونیوز، آنهائیکه چنین باوری دارند، می گویند بخش زیادی از مغز دست نخورده باقیمانده است و نبوغ آلبرت اینشتین هم دقیقا به سبب استفاده او از بالاتر از ۱۰ درصد از توانایی مغزش بوده است.
حتی یک مطالعه در سال ۲۰۱۲ میلادی نشان داد که حدود ۵۰ درصد از معلمان ابتدایی و متوسطه در خیلی از کشورهای جهان، افسانه ۱۰ درصد را تأیید می کنند.
آیا این ادعا حقیقت دارد؟ آیا ما واقعاً از تمام ظرفیت مغز خود استفاده نمی کنیم؟
ریشه این باور به دورانی برمی گردد که دانشمندان برای بار اول آغاز به کاوش درباره ی توانایی های مغز کردند اما ابزارهای موردنیاز برای ثبت دقیق عملکرد آنرا نداشتند.
در سال ۱۹۰۷ میلادی هم ویلیام جیمز، بنیانگذار روانشناسی آمریکایی در کتاب خود با عنوان «انرژی های انسان» نوشت که «ما تنها از بخش کوچکی از قدرتی استفاده می نماییم که به طور بالقوه در ذهن و جسم خود داریم». گویی تفسیر ناصحیح از این جمله او، یکی دیگر از دلیلهای رواج این دیدگاه بوده که انسان ها به بخش کوچکی از مغز دسترسی دارند.
در نخستین سالهای ایجاد علم اعصاب همین طور دانشمندان استدلال می کردند که بخش بزرگی از مغز غیرفعال و اصطلاحا خاموش است و بود و نبودش برای خیلی از انسان ها فرقی نمی کند؛ چونکه مغز تعدادی از افرادی که گرفتار لطمه شده بود، بازهم می توانست عملکرد بالایی را از خود نشان دهد.
آنها به طور مثال به نمونه «فینیاس گیج» آمریکایی اشاره می کردند. فینیاس گیج، کارگر شرکت راه آهن بود و در سال ۱۸۴۸ میلادی حادثه ای موجب شد که یک میله آهنی در سرش فرو رود و «لوب پیشانی» مغز او کاملا از بین برود. با این وجود او زنده ماند و به زندگی عادی ادامه داد؛ بااینکه که خلق و خویش عوض شد و تندمزاج شد.
اما حال پیشرفت دانش ثابت کرده است که اتصالات عصبی مغز قدرت تغییرشکل دارند و به این علت حتی اگر قسمتی از مغز گرفتار لطمه شود، شبکه اعصاب مغز می توانند بسرعت خودرا بازسازی کنند و شبکه جدیدی تشکیل دهند. بدین سبب مغز از آنچنان انعطاف پذیری برخوردارست که حتی میتوان یک نیمکره مغز را در دوران کودکی برداشت و در چنین حالتی مابقی مغز باردیگر آغاز به ساخت یک شبکه عصبی کامل می کند تا عملکردهایی که متوقف شده، از سر گرفته شوند.
بعبارت دیگر، مغز همیشه از ۱۰۰ درصد آن چه دارد بهره می گیرد تا به همه وظایفش برسد؛ اما بسته به این که کدام ساختارها لطمه دیده اند، می تواند این بازسازی با قدرت کمتری صورت گیرد.
نتیجه اسکن های سه بعدی؛ چند درصد مغز ما فعال است؟ دانشمندان عصر حاضر، برای درک بهتر گستره فعالیتهای مغزی، از ابزارهایی برای ردیابی فعالیت مغزهای زنده استفاده کردند که شناخته شده ترین این ابزارها اسکن های PET (توموگرافی انتشار پوزیترون) و fMRI (تصویربرداری رزونانس مغناطیسی عملکردی) بودند.
در اسکن های PET، یک ردیاب رادیواکتیو فعال به فرد تزریق می شود. این ردیاب توسط مغز متابولیزه می شود و با انجام این کار، پوزیترون ها ساطع می شوند. سپس حسگرها، پوزیترون ها را بوسیله تابش گاما تشخیص داده و ردیابی می کنند و یک کامپیوتر هم یک نمایش سه بعدی از فعالیت مغز نشان داده است.
اگر ما فقط از ۱۰ درصد مغز خود استفاده نمائیم، طرح کلی مغز که درنهایت توسط کامپیوتر نشان داده می شود باید بیشتر مغز را به سبب عدم فعالیت، تیره نشان دهد و فقط بخش کوچکی که محل انتشار پوزیترون ها هستند، رنگی نشان داده شود. اما در حقیقت اینطور نیست و چیزی که در تمام اسکن ها از مغز افراد سالم دیده شده، این است که کل مغز آنها بطور مداوم فعال و رنگی است حتی در دوره های خواب؛ چونکه مغز بازهم کار تنظیم، نظارت، حس کردن، تفسیر، استدلال و برنامه ریزی، و درمجموع پردازش اطلاعات داخلی یا پردازش اطلاعات حسی از محیط را انجام می دهد.
حتی مغز افرادی که گرفتار اختلالات عصبی مانند آلزایمر و پارکینسون هستند، بالاتر از ۱۰ درصد فعالیت را نشان دادند.
مصرف بالای انرژی مغز انسان حدود ۲ درصد از کل وزن بدن او را تشکیل می دهد، با این وجود حدود ۲۰ درصد از کل مصرف انرژی ما را از آن خود می کند؛ در واقع۲۰ درصد از کالری ما را می بلعد و برای نوزادان این عدد تا ۶۰ درصد می رسد. بگفته دانشمندان بهیچ وجه ممکن نیست که چنین عضو پرمصرفی را غیرفعال دانست.
در حقیقت پتانسیل برجسته مغز در «انعطاف پذیری» آنست. هربار که خاطره ای را به یاد می آوریم، نام کسی را یاد می گیریم، مهارت جدیدی را توسعه می دهیم یا حتی فقط صبحانه می خوریم، مغز ما تغییر می کند. خاطرات به عنوان الگوهای فعالیت بین نورون ها ذخیره می شوند و هر بار که چیز جدیدی یاد می گیریم، اتصالات جدید (سیناپس ها) تشکیل می شوند. یادگیری مهارت های حرکتی جدید در بزرگسالی هم با تغییرات قابل توجهی در حجم بافت موضعی مغز همراه می باشد.
مغز انسان حدود ۸۶ میلیارد نورون دارد و هر کدام از این نورون ها وظایف خاصی را بر عهده دارند. نواحی مختلف مغز مسئول کارهایی مانند حرکت، حافظه، احساسات، پردازش حسی و فکر کردن هستند.
تمامی بخش های مغز در مواقع مختلف فعال می باشند. تحریک الکتریکی نقاط مختلف مغز در طول جراحی مغز و اعصاب هم نتوانسته تا حالا هیچ ناحیه غیرفعالی را که در آن هیچ ادراک، احساسی یا حرکتی ایجاد نشود، کشف کند (این کار را میتوان با بیماران هوشیار اما تحت بی حسی موضعی انجام داد چونکه خود مغز هیچ گیرنده دردی ندارد).
البته افسانه ۱۰ درصد بدون شک خیلی از مردم را به سعی برای خلاقیت و راندمان بیشتر در زندگی تشویق کرده است که چیز بدی نیست و تشویق و امیدی که درباره ی «مخزن عظیم مغزی» ایجاد کرده، به توضیح ماندگاری آن کمک می نماید. اما مانند خیلی از افسانه های دلگرم کننده که بیش از اندازه خوب هستند که واقعیت داشته باشند، بنظر می رسد تا حالا توجه به حقیقت موضوع، کم اهمیت ترین جنبه آن بوده است.
مغز هم محدودیت های خودرا دارد و نباید انتظار داشت که به کمک آن، مبلمان ها را جابجا نماییم یا نتایج یک مسابقه را پیش بینی نماییم. چنین چیزهایی نتیجه خیال پردازی هاست و با تمام پیشرفتی که علوم اعصاب در تمام این سال ها داشته، هنوز چنین باورهایی در عالم واقعیت اثبات نشده است.
با این وجود راه هایی برای تقویت قدرت شناختی مغز مثلاً برای موفقیت در امتحانات پایان ترم یا افزایش راندمان در محل کار وجود دارد.
دانشمندان تأکید دارند که برای این کار، هیچ «ترفند» پیچیده ای لازم نیست؛ مانند هر عضو دیگری در بدن، مغز هم با خواب مناسب، ورزش، استرس کم و یک رژیم غذایی متعادل، بهترین عملکرد را خواهد داشت.
دیگر این که برای پیشرفت در زندگی، تا حالا هم هیچ راه قابل اعتمادی به جز تمرین و سخت کوشی یافت نشده است.
منبع: elmend.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب