توپ جام جهانی آن قدر بد بود که ناسا وارد میدان شد
نهایت علم: توپ آدیداس جابولانی در جام جهانی ۲۰۱۰ آن قدر جنجالی بود که دانشمندان ناسا تصمیم گرفتند علت پرواز غیرقابل پیش بینی آنرا بررسی نمایند.
به گزارش نهایت علم به نقل از خبر آنلاین، به نقل از زومیت، اگر سنتان به حدی باشد که جام جهانی فوتبال سال ۲۰۱۰ را که در آفریقای جنوبی برگزار شد، به یاد بیاورید، احتمال زیادی وجود دارد که بحث ها و حواشی در ارتباط با توپ رسمی آن رقابتها را هم به خاطر داشته باشید.
توپ جابولانی که توسط شرکت آدیداس طراحی شده بود و نام آن در زبان زولو به معنای «شادی» یا «جشن گرفتن» است، قرار بود با استفاده از روش های نوین، نسخه ای ارتقاءیافته از توپ جام جهانی ۲۰۰۶ باشد.
درحالی که آزمایش های اولیه توسط بازیکنان فوتبال نتایج قابل قبولی بهمراه داشت، وقتی توپ به جام جهانی رسید، جنجال برانگیز شد. توپ در هوا به صورت غیرقابل پیشبینی تغییر مسیر می داد و از جانب مهاجمان و دروازه بانان مسابقات چندان مورد استقبال قرار نگرفت.
ژولیو سزار، دروازه بان تیم ملی برزیل، در آن زمان بشدت از توپ انتقاد نمود و گفت توپ بسیار بد و بی کیفیت و شبیه توپ های ارزان قیمتی است که از سوپرمارکت ها خریداری می شود. البته همه از توپ جابولانی ناراضی نبودند و بعضی از بازیکنان از غیرقابل پیشبینی بودن آن در بازی لذت می بردند.
جو هارت، دروازه بان تیم ملی انگلیس، گفت توپ به سختی در دستانش باقی می ماند و کنترل آن دشوار است، اما درعین حال این تجربه برایش سرگرم کننده است. دیوید جیمز، دیگر دروازه بان تیم ملی انگلیس، اظهار داشت: «این توپ واقعاً وحشتناک است. این وضعیت برای همه بازیکنان ناخوشایند است.»
اما چرا توپ جام جهانی فوتبال ۲۰۱۰ تا آن حد در هوا غیرقابل پیشبینی بود؟ سازمان فضایی آمریکا برای یافتن علت این رفتار توپ وارد عمل شد.
دانشمندان ناسا در لابراتوار مکانیک سیالات مرکز تحقیقات ایمز، توپ را تحت آزمایش های مختلف ازجمله آزمایش در تونل باد قرار دادند و سپس در جلسه ای با حضور دانشجویان در رابطه با آیرودینامیک توپ بحث کردند.
رابی مهتا، مهندس هوافضا در مرکز ایمز ناسا در اطلاعیه ای توضیح داد: «موضوع کاملا واضح است. شما اثر توپ قوزدار را مشاهده می کنید. وقتی توپ صافی مانند جابولانی با چرخش کم در هوا حرکت می کند، جریان هوای نزدیک سطح توپ تحت الشعاع درزهای آن قرار می گیرد و جریان نامتقارنی بوجود می آورد که این امر سبب تغییر مسیرهای غیرقابل پیشبینی و حرکت های ناگهانی توپ می شود.»
مهتا بعد از آزمایش ها به این نتیجه رسید که اثر توپ قوزدار وقتی رخ می دهد که توپ با سرعت حدود ۷۲ تا ۸۰ کیلومتر در ساعت حرکت کند؛ یعنی همان سرعتی که توپ معمولاً در ضربات آزاد نزدیک به دروازه دارد.
توپ های قدیمی تر به علت داشتن سطحی ناهموارتر، کمتر تحت الشعاع اثر مذکور قرار می گرفتند و گرفتار حرکت ناگهانی و غیرقابل پیشبینی می شدند.
مهتا افزود توپ های جدید سطحی صاف تر دارند، درحالی که توپ های قدیمی تر سطح زبرتری داشتند و بنابراین اثر توپ قوزدار یا نوسان توپ در سرعت پایین تری (حدود ۴۸ کیلومتر بر ساعت) رخ می داد. اما حالا این اثر در توپ های جدید در سرعت بالاتری ( ۷۲ تا ۸۰ کیلومتر بر ساعت) ظاهر می شود. وقتی توپ با سرعت زیاد حرکت می کند، رفتار آن غیرقابل پیشبینی می شود. همچنین، خیلی از بازیهای جام جهانی ۲۰۱۰ در مناطق با ارتفاع زیاد برگزار شدند و این مورد سبب پیچیده ترشدن شرایط پرواز توپ شد.
چگالی هوا در ارتفاعات بالاتر کمتر است، به این مفهوم که مقاومت هوا روی توپ کمتر خواهد بود، درحالی که نیروی بالابر هم کاسته می شود، ازاین رو احتمال تغییر مسیر توپ کمتر می شود. گرچه، باد عامل دیگری است که بر جریان بازی تأثیر می گذارد.
مهتا اضافه کرد: «چیزی که اهمیت دارد، سرعت نسبی است. اگر باد روبه رو با سرعت ۳۲ کیلومتر بر ساعت بوزد و شما توپ را با سرعت ۳۲ کیلومتر بر ساعت شوت کنید، در واقع توپ با سرعت ۶۴ کیلومتر بر ساعت حرکت می کند. اگر باد شدیدی از طرفین بوزد، میتوان توپ را بدون این که زیاد بچرخد، بسمت دلخواه خم کرد (ضربه کات دار) یا مسیرش را تغییر داد.»
از طرفی، تعداد کم پنل ها یا قطعات توپ هم احیانا در این مورد نقش داشته است. مهتا افزود: «هرچه تعداد قطعات توپ بیشتر باشد، درزهای بیشتری روی توپ وجود خواهد داشت که سبب افزایش زبری سطح می شود. زبری سطح هم سرعتی را که توپ آغاز به نوسان یا حرکت نامرتب می کند، تحت الشعاع قرار می دهد.»
نتیجه این بود که جام جهانی بسیار غیرقابل پیشبینی شد. توپ می توانست ناگهان به ارتفاع زیاد پرواز کند یا به شکل نامرتب و غیرمنتظره از کنار دروازه بان بهت زده عبور کند. گرچه خیلی از بازیکنان طرفدار این توپ نبودند، تماشای بازی با آن بطور قطع سرگرم کننده بود.
منبع: نهایت علم
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب