ماه گرفتگی جذاب ۱۶ شهریور را از دست ندهید
به گزارش نهایت علم، ماه گرفتگی کلی 16 شهریور 1404 یکی از مهم ترین فرصت های رصدی سالهای اخیر است. این پدیده نجومی در سرتاسر ایران قابل مشاهده خواهد بود و همه مراحل آن از آغاز ورود قرص ماه به نیم سایه تا پایان خروج ماه از سایه زمین برای ما در ایران قابل مشاهده خواهد بود.
به گزارش نهایت علم به نقل از خبر آنلاین، چنین شرایطی، فرصتی استثنایی برای منجمان آماتور فراهم می آورد تا علاوه بر تماشای زیبایی خیره کننده قرص سرخ رنگ ماه، چند پروژه علمی و آموزشی را هم انجام دهند.
کارگروه ترویجی کمیته آماتوری انجمن نجوم ایران با هدف هدایت علاقمندان به فعالیتهای علمی تر در کنار تماشای این پدیده، در ادامه مجموعه ای از پروژه های ساده اما پرارزش را معرفی می کند که اجرای آنها هم لذت رصد را دوچندان می کند و هم داده هایی پرارزش برای تحلیل های علمی به همراه دارد.
۱. ثبت اختفای ستارگان در زمان ماه گرفتگی در طول ماه گرفتگی، بخصوص در مرحله کلیت خسوف، نور ماه به صورت قابل ملاحظه ای کاسته می شود. این شرایط، بهترین زمان برای مشاهده اختفای ستاره ها با ماه است. رصد این پدیده در شبهای عادی به علت درخشندگی زیاد قرص ماه چندان امکانپذیر نیست.
برای انجام این پروژه:
از تلسکوپ یا دوربین دوچشمی استفاده کنید. زمان دقیق شروع و پایان اختفا را با دقت ثانیه ثبت کنید. محل دقیق رصد (مختصات جغرافیایی) و نوع ابزار مورد استفاده را یادداشت کنید. این داده ها در صورت ثبت دقیق می تواند در بانک اطلاعاتی اختفاهای ماه کاربرد داشته باشد. ۲. شکار برخورد شهاب ها به سطح ماه ماه بر خلاف زمین، جو ندارد؛ بدین سبب هر شهابی که به آن برخورد کند، مستقیم با سطح آن برخورد خواهد نمود. در سالیان اخیر، رصدگران توانسته اند در زمان گرفت کامل، لحظه های نادری از برخورد شهابسنگ به سطح ماه را ثبت کنند.
برای موفقیت در این پروژه:
باید تصویربرداری پیوسته از سطح تاریک ماه را در طول گرفت کلی انجام دهید. استفاده از دوربین های حساس به نور کم یا ویدیو های با نوردهی کوتاه سفارش می شود. برخوردها به شکل یک درخشش لحظه ای و بسیار کوتاه ظاهر می شوند. این پروژه شانس بالایی را می طلبد و البته ارزش علمی و هیجان زیادی دارد. ۳. اندازه گیری قطر سایه زمین روی ماه ماه گرفتگی بهترین فرصت برای درک هندسه زمین – ماه - خورشید است. با ثبت مرز سایه زمین روی سطح ماه می توانید قطر سایه را محاسبه کنید.
روش کار:
عکسهایی با نوردهی مناسب از مراحل گرفت نیم سایه ای و جزئی تهیه کنید. ثبت مرز بین تمام سایه و نیم سایه بر روی ماه می توانید قطر سایه زمین را بر مبنای کیلومتر محاسبه کنید. در این بخش از پروژه بهتر است حدود 40 تا 60 درصد ماه وارد تمام سایه شده باشد.
نسبت قطر سایه به قطر ماه (۳۴۷۴ کیلومتر) را از روی عکس ها محاسبه کنید. با این داده و دانستن قطر واقعی زمین (۱۲۷۵۶ کیلومتر) می توانید فاصله ماه از زمین در لحظه گرفت را هم تخمین بزنید. این تمرین ساده، درک شما را از مقیاس های فضایی عمیق تر خواهد نمود. ۴. محاسبه سرعت زاویه ای ماه ماه در مدار خود با سرعت حدود نیم درجه در ساعت حرکت می کند. شما می توانید این حرکت را اندازه گیری کنید:
روی سطح ماه دو دهانه برخوردی هم راستا را در عرض جغرافیایی ماه انتخاب کنید که در راه سایه قرار دارند. زمان ورود هر یک از این دهانه ها به سایه زمین را ثبت کنید. با دانستن فاصله واقعی دو دهانه (از روی نقشه های ماه)، می توانید سرعت زاویه ای ماه در آسمان را محاسبه کنید. این پروژه، تمرینی عالی برای تقویت دقت رصدی و محاسبات نجومی است. ۵. محاسبه معیار دانژون (Danjon Scale) در هر ماه گرفتگی کلی، شدت و رنگ سرخی ماه متفاوت می باشد. این تفاوت به علت شرایط جو زمین (وجود غبار، آلودگی یا شفافیت جو) رخ می دهد.
عکاسان علاقه مند در این بخش کار بسیار جالبی را می توانند انجام دهند. به این شکل که می توانید ثبت تصویر ماه بر مبنای وایت بالانس صحیح آسمان و نوردهی یکسان از زمان ورود زمین به تمام سایه تا خروج آنرا انجام دهید و سپس مقدار تاریکی ماه را بدست آورید.
روش انجام:
از شروع ورود ماه به سایه تا پایان خروج، تصاویر با نوردهی و تنظیم یکسان بگیرید. شدت تاریکی و رنگ ماه را با مقیاس دانژون ثبت کنید: L=0: ماه تقریبا ناپدید می شود، بسیار تیره L=1: قرص ماه قهوه ای یا خاکستری، جزئیات با دشواری دیده می شود L=2: ماه قرمز تیره با مرکز بسیار تاریک L=3: ماه آجری رنگ با حاشیه روشن تر L=4: ماه مسی یا نارنجی روشن با حاشیه متمایل به آبی این پروژه کمک می نماید داده های مقایسه ای از شرایط جو زمین در زمان های مختلف جمع آوری شود. ماه گرفتگی کلی ۱۶ شهریور ۱۴۰۴ فرصتی استثنایی است تا علاقمندان نجوم نه تنها شاهد یکی از زیباترین پدیده های آسمان باشند، بلکه با اجرای پروژه های ساده و عملی، تجربه ای علمی و آموزنده هم کسب کنند.
خلاصه اینکه کارگروه ترویجی کمیته آماتوری انجمن نجوم ایران با هدف هدایت علاقه مندان به کارهای علمی تر در کنار تماشای این پدیده، در ادامه مجموعه ای از پروژه های ساده اما پرارزش را معرفی می کند که اجرای آنها هم لذت رصد را دوچندان می کند و هم داده هایی پرارزش برای تحلیل های علمی به همراه دارد. شکار برخورد شهاب ها به سطح ماه ماه بر خلاف زمین، جو ندارد؛ به این دلیل هر شهابی که به آن برخورد کند، مستقیم با سطح آن برخورد خواهد نمود. شدت تاریکی و رنگ ماه را با مقیاس دانژون ثبت کنید: L=0: ماه تقریباً ناپدید می شود، بسیار تیره L=1: قرص ماه قهوه ای یا خاکستری، جزییات با دشواری دیده می شود L=2: ماه قرمز تیره با مرکز بسیار تاریک L=3: ماه آجری رنگ با حاشیه روشن تر L=4: ماه مسی یا نارنجی روشن با حاشیه متمایل به آبی این پروژه کمک می نماید داده های مقایسه ای از شرایط جو زمین در زمان های مختلف جمع آوری شود.
منبع: elmend.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب