معاون پژوهش و فناوری وزارت علوم:
مرجعیت علمی را باید در حوزه پژوهش جستجو نماییم
معاون پژوهش و فناوری وزارت علوم با اشاره به اینکه آمارهای پیشرفت کشور در علوم مختلف، طی سالهای اخیر باعث مباهات است، اظهار داشت: مرجعیت علمی را باید در حوزه پژوهش جستجو نماییم.
به گزارش نهایت علم به نقل از وزارت علوم، دکتر غلامحسین رحیمی ضمن تشریح وضعیت علمی کشور طی سالهای بعد از انقلاب و بخصوص در چند سال گذشته، ارتقای علمی ایران از رتبه ۵ به رتبه ۱ منطقه، صعود به رتبه ۱۶ از رتبه ۵۸ در حوزه نانو، ارتقا از رتبه ۵۲ به رتبه ۱۷ جهان در علوم بیوشیمی و زیست ملکولی را همچون پیشرفت های قابل عرضه بیان کرد. وی با اشاره به اینکه حوزه آموزش عالی به دو بخش آموزش عالی و پژوهش و تحقیق تقسیم می شود، اظهار داشت: البته حوزه سومی هم داریم که آن هم توسعه فناوری مبتنی بر علم است و اصولاً مقداری متفاوت می باشد. رحیمی اظهار داشت: تعداد دانشجویان در سال ۱۳۶۰ زیر ۱۸۰ هزار نفر بود که این میزان در سالهای ۹۲ و ۹۳ به حدود ۴ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر رسید. الان ما برای هر متقاضی حداقل یک صندلی داریم یعنی اگر کسی در هر نقطه از کشور بخواهد وارد آموزش عالی شود حتما برایش یک صندلی وجود دارد. وی ادامه داد: کشور هر نیازی به دانش آموخته دانشگاهی داشته باشد، سیستم آموزش عالی کشور آن نیاز را پاسخ می دهد. در شرایطی هستیم که موسسات آموزش عالی در گستره عموم شهرستان های کشور وجود دارد و نمی توان شهرستانی را نام برد که در آنجا حداقل یک موسسات آموزش عالی نداشته باشیم؛ در نتیجه اگر جوانان هر شهرستانی بخواهند در شهر خود ادامه تحصیل دهند، این شرایط برایشان فراهم است. بی نیازی از تحصیل دانش آموختگان در خارج از کشور و تربیت نیروی انسانی متخصص کشورهای منطقه در ایران معاون وزیر علوم اظهار داشت: حدود ۳۰ سال قبل اگر می خواستیم برای دانشگاه های کشور تأمین استاد نماییم حتما باید دانش آموخته دوره کارشناسی را به خارج از کشور می فرستادیم و در آنجا دکتری می گرفت برمی گشت تا بتوان بعنوان عضو هیات علمی دانشگاه تدریس می کرد. اما الان بی نیاز از این کار هستیم و امسال (۱۳۹۹) تعداد دانشجویانی که برای تحصیل در رشته های خاصی به خارج از کشور اعزام می شوند زیر ۱۰۰ نفر است. وی اظهار داشت: از طرفی با احتساب رشته های علوم پزشکی، بیشتر از ۳۰ هزار دانشجو خارجی داریم که در دوره های تحصیلات تکمیلی دانشگاه های ایران تحصیل می کنند. البته عمدتاً از کشورهای همسایه هستند. به عبارت دیگر دانشگاه های ما برای دانشگاه های کشورهای همسایه، نیروی متخصص تربیت می کنند و این توفیق بسیار بزرگی است. مرجعیت علمی کشور را در حوزه پژوهش جستجو کنیم رحیمی در رابطه به اینکه آیا ایران می تواند بعنوان مرجعیت علمی در دنیا مطرح شود، اظهار داشت: ما باید مرجعیت علمی را در حوزه پژوهش جستجو نماییم. حدود ۲۵ سال قبل سوال بزرگ ما این بود که آیا زمانی که از آموزش عالی عبور می نماییم، می توانیم در دانشگاه های داخل تحقیقاتی نماییم که نتایح آن قابل عرضه در مجامع علمی معتبر و بین المللی باشد؟ وی اظهار داشت: پاسخ این سوال این است که در سال ۲۰۲۰ ما بیشتر از ۶۶ هزار سند علمی را در پایگاه های بین المللی به ثبت رساندیم و از این بابت رتبه ۱۵ را در دنیا داریم. معاون وزیر علوم افزود: البته طی سالهای اخیر وزارت علوم و کلاً نهادهای علمی به دنبال این نبودند که در کمیت بیفزایند چون که پنج شش سال قبل انتقادی که به ایران می شد این بود که اصولاً این مقالات عمدتاً جنبه کمی دارد و در جنبه کیفی تهی است. خوشبختانه طی ۴ سال قبل جزو پنج کشوری بودیم که بیشترین نرخ رشد کیفی مقالات را داشتیم و الان هم در معتبرترین پایگاه بین المللی دنیا رتبه کیفی مقالات پژوهشگران ایرانی رتبه ۱۵ است. وی افزود: از نظر مقالات پر استناد هم رتبه ایران در سطح بین المللی ۱۲ است و در برخی از شاخه ها حتی به ۱۰ و زیر ۱۰ هم می رسد و معنای آن این است که در بعضی زمینه ها ما دوشادوش دانشمندان و پژوهشگران برجسته دنیا پیش می رویم و اینجاست که مسیر مرجعیت علمی از آن می گذرد. نرخ شتاب پیشرفت علمی ایران در منطقه بسیار بالا است معاون پژوهش و فناوری وزارت علوم عنوان کرد: ما در میان کشورهای منطقه، مقام اول را از نظر توسعه علمی و فناوری داریم و از این منظر پیشرو هستیم و این مورد در چند دهه اخیر هم با برنامه هایی که داشتیم اثبات شده است. شاخصهای ما در حوزه توسعه فناورانه و توسعه نهادهای فناور بسیار قابل توجه بوده است. البته زیست بوم فناوری به خود عمل محدود نمی گردد. وی اظهار داشت: ما کشوری را در جنوب در ایران داریم که اخیراً هم تبلیغ کرد که ماهواره به مریخ پرتاب می کند. حال باید پرسید که این ماهواره کجا ساخته شده است؟ دوم اینکه پرتاب گر آن کجا ساخته شده است و از کجا پرتاب می شود؟ سوم اینکه ایستگاه های زمینی دریافت اطلاعات و کنترل کننده ماهواره کجاست و توسط چه شرکتی و یا چه کشوری ساخته شده است؟ و چهارم اینکه کل این برنامه مدیریت کلانش بر عهده کیست؟ رحیمی اضافه کرد: ما ماهواره های کوچک را که زیر صد کیلوگرم وزن دارند در مدار قرار می دهیم اما همه چیز آن بومی است یعنی ریشه در دانش فناوری خودمان دارد. ماهواره را به معنای واقعی خود طراحی می کنیم؛ تحلیل ریاضی علمی می نماییم بعد آنرا نمونه سازی می نماییم، تست می نماییم و پس از آن نمونه صنعتی استخراج می نماییم که در آن استانداردها را اعمال می نماییم و در نهایت به نمونه ای تبدیل می نماییم که قابل پرتاب و بهره گیری است. پشت مباحث علمی ماهواره های ما صدها دانشمند مجرب و جوانان متخصص وجود دارد. وی تصریح کرد: ما می توانیم با یک کشور قرارداد ببندیم که یک ماهواره پانصد کیلویی برایمان بسازند و از آن بهره برداری نماییم اشکالی هم ندارد اما در این صورت ما فقط بهره بردار آن خواهیم بود؛ و این به معنای دست یافتن به دانش و فناوری بوی نیست. معاون وزیر علوم اظهار داشت: می خواهم بگویم خوشبختانه دانشی که در ایران ریشه دوانده است و فناوری که در حوزه های مختلف به تدریج ریشه می دواند کاملاً ایرانی است. بنابراین هم است که در تحلیل ها هم آمده است که گاهی اوقات که رژیم اشغالگر قدس و آمریکا تهدید می کنند که چند سایت ایران را خواهند زد؛ خودشان هم معتقدند که چون تکنولوژی بومی شده است، تهدید و یا مورد هدف قرار دادن فایده ای ندارد. توسعه فناوری های متکی به علم، وارد جریان زندگی مردم شده است این استاد دانشگاه تصریح کرد: ما در سال ۱۳۸۲ برای نخستین بار به صورت مشخص و رسمی، مراکز رشد و پارک های علم و فناوری و همینطور مراکز کارآفرین و نوآور را تاسیس کردیم و وارد برنامه سوم توسعه کشور شدیم و از آن سال به بعد تاکنون که تقریباً حدود ۱۷ سال قبل است، ۱۹۹ مرکز رشد رسمی داریم که در سراسر کشور در حال فعالیت هستند. وی اظهار داشت: وزارت علوم تاکید دارد که هر شهرستانی در کشور حتما باید یک مرکز رشد یافته داشته باشد. الان ۴۵ پارک علم و فناوری در سطح کشور داریم که میزبان حدود ۱۰ هزار واحد فناور هستند و حدود ۱۷۰۰ شرکت دانش بنیان است در این پارک ها فعالیت می نمایند. در کل کشور ۵۷۰۰ شرکت دانش بنیان داریم. علاوه بر این در پارک ها و مراکز رشد، مراکز نوآوری و خلاقیت را داریم. رحیمی عنوان کرد: چگونه یک جوان دانش آموخته که یک ایده کسب و کار عرضه نماید و آن ایده کسب و کار مطرح شده، مورد ارزیابی قرار می گیرد و طی فرآیندی منظم و برنامه ریزی شده به ایده هایی که امکان تبدیل شدن به یک کسب و کار رسمی دارند کمک می شود تا به یک کسب و کار رسمی و پس از آن به یک شرکت شرکت دانش بنیان تبدیل شوند. وی ادامه داد: این مورد طی چند سال گذشته شتاب گرفته است و انشاءالله همان توفیقی که در حوزه پژوهشی پیدا کردیم و درخششی که در سطح بین المللی به دست آوردیم را در حوزه فناوری های متکی به علم هم تا چهار پنج سال آینده به دست خواهیم آورد و این مورد یک جریان ملی شده و وارد زندگی مردم خواهد شد. فناوری دو رویه دارد یک رویه دانش فنی است و یک رویه بازار و نیاز و تقاضا که باعث توسعه سطح زندگی مردم است. معاون پژوهش و فناوری وزارت علوم، ضمن اشاره به منویات مقام معظم رهبری در خصوص دست یافتن به مرجعیت علمی در منطقه و جهان بعنوان یک مزیت علمی، اظهار داشت: نخستین دانشگاهی که در دنیا تاسیس شد، دانشگاه جندی شاپور بود و این مورد را یونسکو هم اخیراً تائید کرد. یعنی ۱۶۰۰ سال قبل ایران به نحو گسترده و دیرپا به مرجعیت علمی دست پیدا کرده بود. وی ادامه داد: ایران از قرن تقریباً سوم تا هفتم هشتم هجری یعنی حدود پنج قرن ما دانشمندانی داشته است که کارهایشان برای کل پژوهشگران دنیا مرجع بود. پس از آن دیگر متاسفانه ما هیچوقت در این سطح نبودیم. اگر بخواهیم انشاءالله پس از پیروزی انقلاب با این رشد علمی که داشتیم به مرجعیت علمی دست پیدا نماییم، اول باید شاگردی نماییم. رحیمی اظهار داشت: می دانیم که بزرگترین دوران شاگردی در تمدن متعلق است به دوره اسلامی ما که حدود یک قرن ترجمه کردیم. یک قرن خواندیم و فهمیدیم یعنی بزرگترین یا طولانی ترین انتقال علم در دوره اسلامی صورت گرفت. الان هم همان موضع را با شتاب بیشتر باید ادامه دهیم. یعنی به قول رهبر معظم انقلاب اول باید شاگردی نماییم و به این شاگردی افتخار نماییم اما ننگ آن زمانی است که همیشه شاگرد بمانیم.
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب